Renowacja zabytków – co warto wiedzieć?

Zabytki są świadkami minionych epok i odgrywają kluczową rolę w zachowaniu dziedzictwa kulturowego, będąc nie tylko estetycznymi dziełami sztuki, ale także nośnikami tożsamości narodowej i lokalnej. Niestety, upływający czas, warunki atmosferyczne oraz działalność człowieka często prowadzą do ich degradacji. Przywrócenie im dawnej świetności i zapewnienie, że będą cieszyć kolejne pokolenia jest jednak możliwe dzięki ich renowacji. Sprawdźmy zatem, na czym polega renowacja zabytków i co warto o niej wiedzieć.

Renowacja zabytków – największe wyzwania

Wiele osób myśląc zabytki ma na myśli zabytki architektoniczne czyli kościoły, zamki, pałace, mury obronne, baszty, mosty czy dwory. Do zabytków należą jednak również zabytki ruchome czyli dzieła sztuki, obrazy, rzeźby, tkaniny, a także zabytki archeologiczne czyli ruiny i stanowiska archeologiczne. Każdy rodzaj zabytku wymaga dostosowania odpowiednich technik renowacji i konserwacji, dzięki którym możliwe będzie zachowanie je w jak najlepszym stanie. 

Renowacja zabytków nie należy jednak do zadań łatwych, gdyż zawsze trzeba pogodzić kilka różnych podejść, które nie zawsze są ze sobą spójne. Historycy będą dążyć do tego, by w jak największym stopniu zachować autentyczność zabytku, co może być trudne ze względu na trudności w odtworzeniu stosowanych przed wiekami technologii. Architekci i inwestorzy często chcą wykorzystać tylko niektóre oryginalne elementy zabytkowej architektury, pasujące do ich wizji i nie widzą nic złego w zniszczeniu pozostałych. Nierzadko jest to przyczyną konfliktów z konserwatorem zabytków, którego nadzór konserwatorski jest niezbędny w przypadku renowacji obiektów wpisanych do rejestru zabytków. 

Oprócz powyższych źródeł konfliktów pomiędzy stronami zainteresowanymi z renowacją danego zabytku, do głosu dochodzą jeszcze kwestie ekonomiczne oraz aktualnie obowiązujące przepisy budowlane i przeciw pożarowe. Czasem odtworzenie oryginalnych zdobień czy innych detali architektonicznych jest możliwe, ale wysokie koszty takiej realizacji zmuszają do szukania rozwiązań alternatywnych. Zdarza się, że przyczyną zmian technologicznych są wymagania dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego, które nie zezwalają na stosowanie niektórych technologii w obiektach użyteczności publicznej.

Zobacz efekt naszych prac renowacyjnych nad kryptą Repphanów i Sholzów z XIX wieku w Kaliszu.

Jak przebiega proces renowacji zabytków?

Jak widzisz renowacja zabytków jest procesem złożonym, którego powodzenie zwykle wymaga znalezienia rozsądnych kompromisów. Zanim jednak ekipa prowadząca prace konserwatorskie i renowacyjne wejdzie na teren obiektu, konieczne jest odpowiednie przygotowanie całego procesu.

Pierwszym krokiem jest diagnoza problemów i ocena stanu faktycznego. Na tym etapie wykonywana jest szczegółowa inwentaryzacja oraz dokumentacja fotograficzna, które będą podstawą do określenia zakresu prac. Bardzo często wykonuje się również badania historyczne, tzn. analizuje się wszelkie dokumenty dotyczące zabytku, co jest szczególnie istotne w przypadku zabytków wielokrotnie uszkadzanych i odbudowywanych. Na tym etapie dobrym pomysłem jest również współpraca z historykami sztuki, archeologami i innymi specjalistami, którzy pomogą zrozumieć kontekst historyczny zabytku i jego znaczenie.

Na podstawie zebranych materiałów ustalany jest zakres prac oraz wybór metod, którymi renowacja zostanie przeprowadzona. To czas na sporządzenie szczegółowych planów architektonicznych i technicznych, które będą podstawą do wykonania prac oraz na działania administracyjne, a więc przede wszystkim uzyskanie stosownych pozwoleń, w tym pozwolenia odpowiedniego konserwatora zabytków. Po ich uzyskaniu można przystąpić do działania i rozpocząć prace renowacyjne zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem. Ważne jest także dobranie odpowiednich materiałów. My polecamy w tym przypadku firmę Remmers. Posiadamy również certyfikat RIG (Remmers International Garantie), który zapewnia inwestorom10-letnią gwarancję.

W trakcie i po przeprowadzanie prac przy renowacji zabytków architektury przeprowadzana jest kontrola konserwatorska oraz formalny odbiór prac. Podstawą do jego wykonania jest dokumentacja powykonawcza, która dokumentuje cały proces renowacji i zawiera m.in. zdjęcia przed, w trakcie i po wykonaniu prac konserwatorskich. 

Zobacz, jak ostatnio przywróciliśmy mur na cmentarzu ewangelickim do dawnej świetności.

Podsumowanie

Jak widzisz proces renowacji zabytków jest wieloetapowy i wymaga odpowiedniego przygotowania fachowców, którzy się go podejmują. Kluczowe jest wieloletnie doświadczenie nie tylko w branży budowlanej, ale przede wszystkim przy renowacji zabytków, gdyż jest to praca znacznie wykraczająca poza typowe prace remontowe. Od doświadczenia wykonawców zależy jakość świadczonych usług i trwałość renowacji, dlatego ich wykonanie warto powierzać firmom mającym doświadczenie w tej dziedzinie budownictwa. Mam 20-letnie doświadczenie w renowacji zabytków. Zapraszam do skorzystania z usług firmy Walczak Firma Budowlana.